Ks. Pietkun Witold

Kapłan niezłomny

Wiele osób zapisało się w dziejach lokalnej wspólnoty, także tej kościelnej. Jedna z nich był ks. Witold Pietkun. Swą młodość związał z Wileńszczyzną. Urodził się w 1911 r. w Ikaźni na Brasławszczyźnie. Wiedzę zdobywał w kresowych miasteczkach: w Drui i Dziśnie, a po maturze podjął studia w Wileńskim Seminarium Duchownym i na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Stefana Batorego. W 1937 r. przyjął święcenia kapłańskie z rąk abp. Romualda Jałbrzykowskiego. Jako wikariusz pracował w Krynkach, a następnie w największej parafii wileńskiej pw. Wszystkich Świętych. Pracował w duszpasterstwie i jednocześnie przygotowywał rozprawę doktorską. Został zaangażowany do pracy na Uniwersytecie, gdzie pełnił obowiązki asystenta na Wydziale Teologicznym.

Wybuch II wojny światowej spowodował wielkie zmiany. Tuż przed zamknięciem Uniwersytetu Stefana Batorego zdążył obronić doktorat na postawie dysertacji pt. „Racja wewnętrzna rozwoju i niezmienności przedmiotowej depozytu wiary". Wiosną 1940 r. naraził się władzom litewskim, gdyż został wywieziony do klasztoru w Liszkowie, który pełnił funkcję więzienia dla duchownych. Ale uciekł z niego. Okupację sowiecką i niemiecką przeżył w Wilnie przy kościele pw. Wszystkich Świętych, pomagając mieszkańcom wileńskiego getta.

Po wojnie znalazł się w Białymstoku, gdzie wyrzucone z Wilna Seminarium Duchowne zainaugurowało swą działalność 8 V 1945 r. Ks. Pietkun podjął zajęcia z klerykami, ale pracował krótko, gdyż za głoszenie odważnych kazań naraził się władzom Polski Ludowej i znalazł się w więzieniu. Podnosił na duchu wiernych, zwłaszcza repatriantów, i demaskował posunięcia komunistycznych władz. Po zwolnieniu nie mógł już wykładać w seminarium i na Wydziale Teologicznym. W 1951 r. odbył kolokwium habilitacyjne na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Warszawskiego. Rozprawa habilitacyjna nosiła tytuł „Kryteriopoznawcza analiza aktu wiary".

Ponieważ nieustannie w swoich kazaniach bronił praw Kościoła, narażał się tym komunistycznym władzom. Za kazania w obronie krzyża oraz życia nienarodzonych dzieci oraz krytykę poczynań władz został aresztowany i na przełomie 1959 i 1960 r. przebywał w więzieniu.

Dzięki życzliwej postawie swego wileńskiego kolegi biskupa siedleckiego Ignacego Świrskiego w latach 1962–1969 ks. Pietkun prowadził wykłady w seminarium w Siedlcach. Ale i w tym okresie miał kolejną rozprawę sądową za wygłoszone kazania.

Po powrocie do Białegostoku w 1969 r. był rektorem Diecezjalnego Ośrodka Kształcenia Soborowego, a także należał do grona duszpasterzy akademickich Białegostoku. Był bardzo czynny, uczestniczył w konferencjach naukowych, głosił kazania. Opublikował dwie znaczące książki: Dogmatyka katolicka (Warszawa 1954) i Maryja Matka Chrystusa. Rozwój dogmatu maryjnego (Warszawa 1954). Umiejętnie łączył teologię z praktyką. Jego słowa posiadały niezwykłą siłę, a czyny stawały się wymowne i silnie oddziaływały.

Kiedy powstała „Solidarność”, ks. Pietkun stał się jej wielkim orędownikiem w regionie. 29 III 1981 r. odprawił Mszę Świętą i wygłosił kazanie przed siedzibą Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego – Fabryką Przyrządów i Uchwytów, dla wielu tysięcy zgromadzonych ludzi.

Zmarł nagle w maju 1981 r. w zakrystii kościoła pw. św. Rocha. Został pochowany w podziemiach kościoła w Chodorówce.

Adam Szot

1. AAB, Teczka personalna ks. W. Pietkuna.
2. Danilecki T., Ks. Witold Pietkun [w:] Encyklopedia Solidarności, t. 3, Warszawa 2019, s. 427.
3. Krahel T., Ksiądz Witold Pietkun, „W Służbie Miłosierdzia” 2006, nr 5, s. 14.